Zadora Medycyna Lublin – rodzinna

Swoiste przeciwciała, stanowiące immunoglobuliny klasy G, A, M, D i E, wiążące się z antygenem, powodują jego rozpuszczenie (krwinki czerwone), aglutynację (bakterie) lub denaturację (wirusy). Do neutralizacji antygenu nie zawsze wystarcza połączenie się jego z przeciwciałem, ale konieczny jest niekiedy również udział czynników dodatkowych (np. dopełniacz).

W lecznictwie znane są 2 sposoby postępowania – hamowanie niepożądanych odczynów odpornościowych, lub też ich pobudzanie w przypadku upośledzenia odporności organizmu na zakażenia. Pewnym uproszczeniem jest pogląd, że leki immunostymulujące wyłącznie pobudzają komórki kompetentne, natomiast leki immunosupresyjne je tłumią. W reakcjach odpornościowych bowiem, oprócz podstawowych komórek limfatycznych, bierze udział dodatkowy układ komórek pomocniczych {„Helper”) i supresorowych („suppressor”). Farmakologiczne wyłączenie komórek supresorowych pobudza odczyny odpornościowe podobny efekt wywiera pobudzenie komórek pomocniczych za pomocą określonych leków. Z tego powodu obserwuje się niekiedy paradoksalne efekty leków immunotropowych — cyklofosfamid może np. powodować zwiększenie stężenia immunoglobulin klasy E.

(więcej…)

Wśród leków tej grupy należy wyróżnić przede wszystkim penicylami- nę (Cuprenil), będącą P-(3-dimetylocysteiną. Stosowanie penicylaminy w leczeniu immunosupresyjnym opiera się na jej działaniu na mostki siarczkowe, łączące łańcuchy ciężkie i lekkie, tworzące cząsteczki im- munoglobulin. Korzystne immunosupresyjne działanie leku może zależeć od usuwania z organizmu niektórych metali ciężkich, uczestniczących w wielu reakcjach enzymatycznych. Penicylamina powoduje zmniejszenie stężenia miedzi i żelaza w surowicy jednocześnie występują objawy niedoboru witaminy B6. Niekiedy obserwuje się zespół tocznia polekowego, uszkodzenie nerek, zaburzenia czucia i skórne odczyny uczuleniowe. !

(więcej…)

również przeciwgośćcowo i jest stosowana w gośćcu stawowym, toczniu rumieniowym i innych kolagenozach. Wywołuje niekiedy zaburzenia czynności przewodu pokarmowego i przejściowe zaburzenia widzenia i słuchu.

Chlorochinę (Arechin – tabl. 250 mg) stosuje się w ostrej zimnicy w dawce średnio 1,5 g dziennie przez 3 dni. W celu zapobiegania nawrotom podaje się 300 mg raz w tygodniu.

(więcej…)

Opróżnianie żołądka metodą wymiotów wywoływanych drażnieniem podniebienia, podaniem syropu z korzenia wymiotnicy lub apomorfiną należy stosować jedynie u osób w pełni przytomnych. Wymioty „prowokowane” można stosować w tych samych przypadkach jak płukanie żołądka (p. niżej). Przeciwwskazaniem do stosowania wymiotów „prowokowanych” są zatrucia truciznami żrącymi.

(więcej…)

Oczyszczanie krwi za pomocą hemodializy, dializy otrzewnowej lub hemoperfuzji (używając kolumny z węgla leczniczego lub żywicy jonowymiennej) w istotnym stopniu poprawiło wyniki leczenia ciężkich zatruć, szczególnie lekami. W tabelach 20.2 i 20.3 zestawiono substancje łatwo usuwalne z krwi przy zastosowaniu dializoterapii lub hemoperfuzji.

Wymienione metody oczyszczania krwi należy stosować jedynie w ciężkich zatruciach u chorych z powikłaniami płucnymi (stany zapalne) lub krążeniowymi (niewydolność sercowo-naczyniowa) oraz u chorych z niewydolnością nerek (mocznica) lub wątroby.

(więcej…)

Chlormetyna silnie drażni tkanki i w związku z tym może być podawana tylko dożylnie, w dawce najczęściej 0,2-0,4 mg/kg. Dawkę tę można rozdzielić na 3 kolejne dni lub wstrzyknąć jednorazowo.

Działania niepożądane chlormetyny objawiają się utratą łaknienia, nudnościami. Rzadziej pojawia się wysypka (uczulenie) albo półpasiec (aktywacja zakażenia wirusowego). Może także wystąpić zakrzepowe zapalenie żyły, do której wstrzykiwano chlormetynę. Chlormetyna uszkadza czynność krwiotwórczą szpiku. Bardzo podatne na toksyczne działanie chlormetyny są megakariocyty, co objawia się okresową trombocy- topenią nawet po jednorazowym wstrzyknięciu leku. Małe dawki chlormetyny (0,02-0,05 mg/kg) mają nieswoiste działanie przeciwzapalne i pobudzają procesy reparacyjne. Chlormetynę stosuje się głównie w chorobie Hodgkina i w innych nowotworach wywodzących się z tkanki lim- fatycznej. Chlormetyna jest również stosowana w stwardnieniu rozsianym, w zapaleniu nerwu wzrokowego i w innych stanach zapalnych tkanki nerwowej, ale bardziej celowe jest stosowanie nowszego ..leku alkilującego – BCNU (rozdz. 14.2.2.7). W długotrwałym leczeniu lekami alkilującymi konieczna jest okresowa kontrola leukocytozy i trom- bocytozy.

(więcej…)

Interakcja może wystąpić też w zakresie wiązania się z receptorem (np. spironolakton-aldosteron) i w wiązaniu z innymi strukturami komórkowymi (np. z siateczką śródpłazmatyczną).

Wreszcie interakcja może dotyczyć wydalania leków. Główną drogą wydalania są nerki. Stosujemy np. hamowanie wydalania nerkowego penicyliny za pomocą probenecydu, aby zwiększyć stężenie penicyliny w osoczu. Wydalanie leków z moczem możemy też modyfikować alka- lizacją lub zakwaszaniem. Alkalizacja zwiększa wydalanie sulfonamidów i butapirazolu, natomiast zakwaszanie ułatwia wydalanie atropiny i amfetaminy.

(więcej…)

Spośród immunostymulatorów pochodzenia roślinnego szeroko stosowany jest wyciąg z liści aloesu – biostymina. Wykazuje ona wyraźne powinowactwo do układu chłonnego i granulocytarnego. Stymuluje granu- lopoezę: wzmaga zdolność pochłaniania, degradacji i rozpoznawania antygenów. W podawaniu długotrwałym hamuje degradację antygenu. Biostymina nasila odpowiedź humoralną: we krwi obwodowej zwiększa się liczba limfocytów B.

(więcej…)

Jak widać jedne parametry mogą różnić się stosunkowo niewiele, natomiast inne mogą wykazywać aż 25-krotną różnicę. Według Hilla różnica czynności progestacyjnej chlormadinonu pomiędzy psem- i człowiekiem wynosi 45.: 1. A zatem trudno jest niekiedy odnieść efekt leku do reakcji wagowej.

Na podstawie powyższego przykładu można sobie wyobrazić,, jakie niespodzianki mogą się pojawić przy zastosowaniu u człowieka dawki wagowej leku testowanego uprzednio na zwierzętach. Należy podkreślić, że niejednorodność wyników testowania leku obserwowano nie tylko pomiędzy różnymi gatunkami zwierząt, ale nawet w ramach tego samego gatunku, a nawet przy użyciu szczepów wsobnych. Wiele wysiłku włożono, aby zbadać, na czym to polega. Istnieje wiele czynników, które mogą zmienić odpowiedź na lek. Wśród nich wymienia się najczęściej masę ciała i ilość tkanki tłuszczowej, wiek, rasę, płeć, ciążę, pożywienie, skład flory jelitowej, porę roku i różne rytmy biologiczne, ruchliwość, temperaturę ciała, wilgotność powietrza, czynniki stresowe itd.

(więcej…)

Aerozol (aerosol) Jest postacią leku stanowiąca rozproszenie płynnej lub stałej substancji leczniczej w powietrzu, wytworzonej dzięki opakowaniu o specjalnej konstrukcji. Istnieją następujące rodzaje aerozoli: roztwory, zawiesiny, emulsje j piany.

Wskazania. Zmiany zapalno-wysiękowe powikłane wtórnym zakażeniem bakteryjnym, ropne choroby skóry, grzybice skóry wywołane przez dermatofity i grzyby drożdżakopodobne, zwłaszcza w obrębie fałdów

(więcej…)

Istotnym problemem związanym ze stosowaniem leków jest ich działanie teratogenne i embriotoksyczne. Leki pobierane przez matkę mogą wpływać na procesy życiowe płodu. Taki wpływ na zawiązek rozwijającego się narządu, a więc w ściśle określonym okresie życia płodowego, powoduje nieodwracalne zmiany rozwojowe i trwałe kalectwo. Zmiany te nie są dziedziczne — nazywamy je wrodzonymi. Znana jest powszechnie słynna sprawa talidomidu, którego kilka tysięcy kalekich ofiar żyje na świecie. Dlatego obowiązuje obecnie zasada, że w ciąży, zwłaszcza w pierwszych jej miesiącach, nie należy podawać żadnych leków, chyba że są podawane w związku z samą ciążą, albo gdy życie matki jest bezpośrednio zagrożone. Oczywiste, że chociaż oba ostatnie problemy mają aspekt jak najbardziej kliniczny, nie mogą być jednak przedmiotem doświadczeń na człowieku, a jedynie – obserwacji.

(więcej…)

Asparaginazę stosuje się w leczeniu ostrej białaczki limfatycznej, w mięsaku limfatycznym i w mięsakach układu siateczkowo-śródbłonko- wego. Komórki tych nowotworów nie potrafią przekształcić kwasu asparaginowego ponownie do asparaginy i dlatego asparaginaza powoduje obumieranie komórek nowotworowych wskutek głodu białkowego. Asparaginaza ma mechanizm działania zapełnie odmienny niż inne cytostatyki (p. ryc. 14.2) i być może okaże się korzystne kojarzenie tego enzymu z innymi lekami przeciwnowotworowymi. Stosowanie samej asparaginazy daje szybkie, lecz krótkotrwałe remisje. Niepożądane działanie asparaginazy częściowo wiąże się z zawartymi w preparacie zanieczyszczeniami, a częściowo z białkowo-antygenowym charakterem leku. Spotyka się wstrząsy anafilaktyczne i inne odczyny uczuleniowe. Konieczne jest wykonanie próby uczuleniowej przed rozpoczęciem leczenia. Toksyczne działanie leku objawia się gorączką, nudnościami, uszkodzeniem nerek i wątroby, zahamowaniem krzepliwości krwi, zapaleniem trzustki i stanami psychotycznymi. drogenów przez hamowanie uwalniania gonadotropin z przedniego płata przysadki (p. rozdz. 13). Estrogeny są również stosowane w leczeniu raka sutka u kobiet po okresie przekwitania. Ogólnie przyjmuje się, że tego rodzaju leczenie można stosować nie wcześniej niż po 5 latach od meno- pauzy. Również i w tym przypadku wykorzystuje się ujemne sprzężenie zwrotne na osi gruczoły płciowe-przysadka. Jest to tzw. ujemna terapia hormonalna.

(więcej…)

Cytarabina (Cytarabine,0 arabinozyd cytozyny) może być uważana za antymetabolit nukleotydów, który hamuje enzymatyczną transformację fosforanu cytydyny do fosforanu dezoksycytydyny (ryc. 14.2). Cytarabine stosuje się w limfoblastozach, ma ona także- działanie przeciwwiruso- we.

Takie antymetabolity aminokwasów, jak azaseryna (O-diazoacetylo-L- -seryna) lub diazomycyna (N-acytylo-6-diazo-5-okso-L-norleucyna) hamują biocyklizacje zasad purynowych z aminokwasów. Są podejmowane próby stosowania antymetabolitów aminokwasów jako leków onkosta- tycznych i immunosupresyjnych.

(więcej…)

Działania niepożądane. Przy dłuższym stosowaniu może wystąpić silne podrażnienie (dermatitis toxica). Wskazania. Głównie kłykciny kończyste, poza tym rogowacenie słoneczne, choroba Bowena, erytroplazja. Gorsze wyniki obserwuje się w leczeniu plam soczewicowatych (lentigines seniles), brodawek łojotoko- wych. Leczenie nabłoniaków jest nieskuteczne.

Przeciwwskazania. Ogniska chorobowe przekraczające 7 cm2 powierzchni, zmiany w obrębie błon śluzowych, zwłaszcza spojówki.

(więcej…)

Bromowodorek hioscyny (Scopolaminum hydrobromicum) stosowany w stężeniach 0,25% powoduje rozszerzenie źrenicy, utrzymujące się 3-5 dni oraz porażenie akomodacji trwające 2-4 dni.

Metyloazotan atropiny (Eumydrin) – stosowany w 1-2% roztworach działa silniej i krócej od atropiny. Wszystkie inne leki parasympatykolityczne mogą być stosowane jako mydriatica, jednak większość z nich powoduje porażenie akomodacji, co znacznie ogranicza ich przydatność leczniczą w okulistyce.

(więcej…)