
Leki immunostymulujące stosowane są w upośledzeniu odporności (wrodzonej, a częściowo nabytej). Mamy w tych przypadkach do dyspozycji aktywną farmakologiczną immunostymulację (najczęściej nieswoistą), lub też bierne postępowanie substytucyjne, polegające na podawaniu preparatów immunoglobulinowych, a nawet koncentratów immunoglobulin, wybranych klas.
Leki immunosupresyjne stosuje się najczęściej w przeszczepianiu tkanek litych i rozproszonych (nerki, serce, szpik kostny), w tzw. chorobach z autoagresji (choroba Hashimoto, kłębkowe zapalenie nerek, niedokrwistości hemolityczne, choroba Addisona, gościec i inne) oraz w schorzeniach izoimmunologicznych (np. konfliktowa choroba hemoli- tyczna noworodków, hemoliza).
Główną rolę odgrywają makrofagi, zwłaszcza w początkowej fazie odpowiedzi odpornościowej – ułatwiają one limfocytom kontakt z antygenem poprzez jego „prezentację”. Wychwytując i zagęszczając antygen na swej powierzchni, makrofag skuteczniej „prezentuje” go limfocytowi. Udowodniono też, że współpracuje on z limfocytami B w wytwarzaniu przeciwciał. Pomimo tak istotnej roli makrofagów, immunofarmakologia nie dysponuje skutecznymi preparatami antymakrofagowymi poza surowicą antymakrofagową, zresztą surowica ta, skuteczna doświadczalnie, praktycznie daje wątpliwe działanie.