Rozszerzenie źrenicy występuje po miejscowym zastosowaniu leków pa-rasympatykolitycznych lub sympatykotonicznych. Leki te (mydiiatica) wykazują duże różnice w sile i czasie działania. Leki parasympatykolityczne przez rozszerzenie źrenicy powodują wzrost ciśnienia śródgałko- wego, natomiast leki sympatykomimetyczne niezależnie od rozszerzenia źrenicy zmniejszają wytwarzanie płynu śródgajkowego, co prowadzi do obniżenia ciśnienia śródgałkowego. Silnie działające mydiiatica, powodujące również rozkurcz mięśnia rzęskowego (porażenie akomodacji), noszą nazwę cycloplegica. Wśród leków rozszerzających źrenicę praktyczne zastosowanie znalazły wymienione niżej.

Siarczan atropiny (Atropinum sulfuricum) stosowany w stężeniach 1- –3% powoduje maksymalne rozszerzenie źrenicy po ok. 2 h, które utrzymuje się przez kilka dni. Podobnie działa hioscyamina. Oba leki porażają również akomodację.